اسلوب معادله

اسلوب معادله .اصطلاحی است که برای اولین بار دکتر شفیعی کدکنی به کاربرده است ایشان می گویند:

به خاطراستفاده درسبک شناسی ان رابه عمد ساخته ام وهمچنین به خاطر اشتباه نشدن با ارسل المثل وهرنوع مصراع حکمت امیز دیگری که بتواند جای مثل را بگیرد

ویژگی های اسلوب معادله:

 یک ساختارمخصوص نحوی است یا به عبارت دیگر دو مصراع یک بیت کاملا" از نظرنحوی مستقل است و هیچ حرف ربط یا شرط یا چیز دیگری دو مصراع  یا بیت را از نظر معنی ونحوی با هم مرتبط نمی کند مثلا دربیت :

سرم ازخدای خواهد که به پایش اندر افتد        که در اب مرد ه بهتر که در ارزوی ابی

ادامه نوشته

عجم زنده کردم بدین پارسی

بسی رنج بردم دراین  سال سی            عجم زنده کردم بدین  پارسی

 آورده‌اند كه به هنگام حمل تابوت فردوسي،حماسه سراي بزرگ ايران از دروازه‌ي شهر زادگاهش توس، كارواني از ديگر دروازه‌ي شهر وارد شد كه هدايايي براي شاعر به همراه داشت. فرستنده‌ي هدايا، سلطان محمود غزنوي، فرمانرواي قدرتمند و بنيانگذار نخستين امپراتوري بزرگ ترك در سرزمين‌هاي شرق اسلام بود كه شرق ايران و افغانستان را زير سلطه‌ي خود داشت و مي‌رفت تا در هندوستان نيز حكمراني كند.

ادامه نوشته

من فکر می کنم مزه ی نان عوض شده ست

من فکر می کنم مزه ی نان عوض شده ست

آواز کوچه ، لحن خیابان عوض شده ست

 

تنها نه لهجه ی دل من فرق کرده است

حتی صدای گریه ی بارا ن عوض شده ست

 

عارف ترین کسی ست که  پشتش به قبله است

این روزها که معنی عرفان عوض شده ست

 

خانها و خواجگان همه جا صف کشیده اند

مصداق خان و معنی خاقان عوض شده ست

 

سبز و سپید و سرخ چرا قهر کرده اند؟

آیا سه رنگ پرچم ایران عوض شده ست ؟

 

قرآن شکیل تر شده ، انسان حقیرتر

آیا کمی معانی قرآن عوض شده ست؟

 

"شیر خدا و رستم دستانم آرزوست"

شیرخدا و رستم دستان عوض شده ست

 

این روزها چقدر قم از دست رفته است

این روزها چقدر خراسان عوض شده ست

 

ما بندگان نفس به سلطانی آمدیم

سلطان من کجایی؟ سلطان عوض شده ست

 

انسان روزگار مرا ای خدا ببین

انسانیت عوض شده، انسان عوض شده ست

 

ایمان بیاوریم که ایمان نمرده است

ایمان بیاوریم که ایمان عوض شده ست

 برگرفته از گروه ادبیات رستم فارس

99 سوال از ادبیات فارسی 1 دبیرستان

نمونه سوال های درس ادبیات فارسی 1 دبیرستان از تمام کتاب

بخش الف : بیان شعر ونثر ( 6 نمره – 30 سوال)

بیت ها و عبارت های زیر را به فارسی روان بنویسید:

(پاسخ بیشتر سوال ها ی این بخش در توضیحات کتاب فارسی می باشد.)

1-هستی هر چه نام هستی دارد بدوست و خدایی او راست در خورنده

2- خدا آن ملتی را سروری داد                        که تقدیرش به دست خویش بنوشت .

3- بر ساقه ی خود ثابت، فارغ زمدد کارم               نی در طلب یارم ، نی در غم اغیارم

4-خانه ای کاو شود از دست اجانب آباد             زاشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است

5- هر آن سر گرانی که من کردم اول              جهان کرد از آن بیشتر سرگردانی                                       

     از آن برد  گنج مرا دزد گیتی                   که در خواب بودم گه پاسبانی

6- هر آن که از روی نادانی نه او را گزید ، گزند او ناچار بدو رسید.

7- مرد پارسی هم تنگ دست بود و وسعتی نداشت که حال مرا مرمتی کند . مارا با انعام و اکرام  به راه دریا گسیل کرد ، چنان که در فراغ به پارس رسیدیم .

8- خلف صدق نیاکان هنرور خود بود.

9- وای بر جان تو که بد گوهری                    جان بری کرده ای و جان نبری

10- از برهنگی و عاجزی به دیوانگان ماننده بودیم و سه ماه بود که موی سر باز نکرده بودیم .

11- چون رایت عشق آن جهان گیر        شد چون مه  لیلی آسمان گیر 

بیچارگی و را  چو دیدند                در چاره گری زبان کشیدند                                                            

     چو موسم حج رسید بر خاست          اشتر طلبید و محمل آراست

12- قُبحی زمن مجوی

ادامه نوشته

گروه قيدي

قيد : كلمه اي است كه نقش هاي اسم را ندارد و مي توان آن را از جمله حذف كرد. در جمله زير قيدها كدامند ؟
ديروز، آن جا، باز علي را ديدم
حذف ديروز : آن جا ، باز علي را ديدم .
معني جمله صحيح است.
حذف آن جا : باز علي را ديدم .
معني جمله صحيح است و مفهوم را مي رساند.
حذف باز : علي را ديدم . معني جمله درست و مفهوم كامل است.
حذف علي را : ديدم ، جمله ناقص مي شود كه را ديدم ؟ چه را ديدم ؟ و ... نتيجه مي گيريم، كلمه هايي مانند «ديروز» ، آن جا و باز را كه مي توانيم از جمله حذف كنيم، قيد هستند.  

ادامه نوشته

بردن مجنون به کعبه

ای ماه نوم ستاره تو                                                    من شیفته نظاره تو

بردی دل و جانم این چه شور است؟            این بازی نیست، دست زور است

بر وصل تو گرچه نیست دستم                         غم نیست چو بر امید هستم

گر بیند طفل تشنه در خواب                                 کو را به سبوی زر دهند آب

عشق تو ز دل نهادنی نیست                       وین راز به کس گشادنی نیست

با شیر به تن فروشد این راز                                     با جان به در آید از تنم باز

ادامه نوشته