دکتر عباسعلی وفایی

دانشمندان ایرانی در صرف و نحو عربی و علوم بلاغی کتاب ها نوشته اند .اوج آن در قرن های ۷ و ۸ . (ص ۱۷)

در زبان فارسی بسیاری از اصطلاحات ادبی ، زبانی ، نحوی ، کلامی ، فلسفی ، فقهی و برخی دیگر از دانش ها، عربی است .واژگان معرب فارسی در عربی نیز زیاد است . ۱۸

زبان فارسی و عربی از یک ریشه نیستند . و در ذیل زبان شناسی مقابله ای مطالعه می شوند .و به جهت تأثیر و تأثر تاریخی و دینی ، به هم نزدیک اند . ۱۸ و ۱۹

مباحث : مسایل کلی دو زبان / مسایل آوایی و صرفی / و  مسایل نحوی / ۱۹

ایرانیان ، واژه های به عاریت گرفته از عربی را لباس ایرانی پوشانده اند ۲۲

زبان نظامی بالقوه در ذهن اهل زبان است که با علایمی مشخص و قراردادی ارتباط انسان ها را فراهم می کند .۲۲

ویژگی های زبان : نظام مندی – زایایی – انتقال پذیری – دوگانگی – جابجایی ۲۳

انواع زبان شناسی : تطبیقی – توصیفی – تاریخی – مقابله ای ۲۳

مقابله ای : بحث آن اختلاف دو زبان یا لهجه است   ۲۳  

تطبیقی : بحث آن زبان هایی است که در یک خانواده قرار دارد و اشتراکات فراوان . ۲۳

در این روش جنبه های چهارگانه ی زبان (آوایی ، صرفی ، نجوی ، قاموسی ) مطالعه می شود .۲۴

زبان صرفی : رابطه ی کلمات و معانی ثانوی آن ها در مواردی ، با بکار گیری کلمات خاصی که معنی مستقلی ندارد ، بیان می شود.۲۴  این کلمات ، حرف خوانده می شود . ( زبان های هند و اروپایی )۲۴

گروه زبان های سامی نیز صرفی است : عربی ، آرامی ، آشوری ، قبطی ، حبشی ۲۴

خانواده های زبانی : خانواده ی زبان های هند و اروپایی : هند و ایرانی – یونانی – ایتالیایی – اسلاوی – آلبانیایی – ژرمنی  ۲۵

خانواده ی زبان های سامی : عربی ، ۲۵

زبان های ایرانی : باستان – میانه – کنونی 26

باستانی :از 4 زبان باستانی ، آثاری باقی مانده : مادی – سکایی – اوستایی – باستان 26  ( کتیبه های هخامنشی ) 26

اوستایی : زبان شرق فلات ایران ( اوستا) 27 آثار مانده : یسنا – یشت ها – ویسپرد –وندیداد – خرده اوستا 27

زبان های ایرانی میانه : از پایان هخامنشی  تا آغاز اسلام . از این دوره آثاری به زبان فارسی میانه ، سغدی ، پارتی ، خوارزمی ، سکایی هست . 28

تشکیل سلسله ی اشکانی را ( 25 سال پیش از میلاد ) آغاز دوباره ی فارسی میانه می دانند ؛ تا پایان ساسانی . 28

این زبان ها با توجه به جغرافیا ، دو گروه اند :

-         شرقی : سغدی ، سکایی ، بلخی ، خوارزمی .28

-         زبان های غربی :  

از پهلوی اشکانی سه نوع اثر مانده است :

الف : به پهلوی اشکانی

- سفالینه های نسا ( عشق آباد ترکمنستان)

- قباله ی اورامان

- کتیبه اردوان پنجم در شوش

کتیبه پادشاهان نخستین ساسانی  29

 ب : به خط فارسی میانه :

یادگار زریران – درخت آسوریک – هر دو منظوم

ج : آثار به خط مانوی 29

زبان های ایرانی نو : از سال 253 آغاز شده است 29 :

1 – پشتو : افغانستان و شمال پاکستان

2 – کردی : کردستان ایران ، عراق ، ترکیه ، سوریه

3 – آسی : قفقاز ، ( دو گویش : شرقی آیرونی – غربی دیگوری / آیرونی تحول یافته ی سکایی است .)

4 – بلوچی : مشرق و جنوب شرقی ایران بلوچستان ایران و پاکستان ، افغانستان ، جنوب آسیای میانه ، شارجه 30

5 – لری و بختیاری

6 – گیلکی

7 – طبری

زبان فارسی : دنباله ی فارسی میانه ی زردشتی است . از زمان یعقوب لیث زبان رسمی مسلمانان ایران شده است و از هندوستان تا اروپا و از خوارزم تا خلیج فارس .31

زبان عربی : از ویژگی های مهم آن سه حرفی بودن اصل کلمات است . صامت ها ثابت اند و معنای کلمات به مصوت ها ارتباط دارند . 33

ساختمان اصلی فعل به یک صورت است و تقسیم فعل به ماضی و مضارع است . عربی فصیح همان لهجه ی حجاز و قریش است و زبان قرآن . 33