وبلاگ شخصی مصطفی قدمی شهرضا

  نكته ها:
تاريخ ادبيات ( شعرا ونويسندگان و سبكهاي مختلف ادبي )

  نکته 107
محمد علي معلم دامغاني ( متولد 1330) از شاعران صاحب سبك انقلاب اسلامي و خالق چندين مثنوي مشهور است از او مجموعه شعري به نام “ رجعت شرخ ستاره “ در سال 1360 به چاپ رسيده است

1- با توجه به مثنوي هجرت علي معلم منظور از “ شبروي بيدار “ در بيت زير چيست ؟
ديدم شبان خفته را تبدار ديدم
بر خفته ي شب شبروي بيدار ديدم

1) امام خميني
2) حضرت عيسي
3) ستمگران
4) ستمديدگان  

  2- منظور علي معلم از ” قابيليان “ و ” هابيليان “ در بيت زير چيست ؟
قابيليان بر قامت شب مي تنيدند
هابيليان بوي قيامت مي شنيدند

1) ستمگران – ستمديدگان
2) ستمديدگان – ستمگران
3) پسران حضرت نوح
4) افراد مظلوم – افراد نا اميد  

  نکته 108
آثار دكتر قيصرا مين پور :
تنفس صبح - آينه هاي ناگهان - ظهر دهم
مثل چشمه ، مثل رود - به قول پرستو

1- در كدام بيت قيصر امين پور به باور عاميانه اشاره مي كند ؟

1) تويي بهانه آن ابرها كه مي گريند / بيا كه صاف شود اين هواي باراني
2) دوباره پلك دلم مي پرد نشانه چيست ؟ / شنيده ام كه مي آيد كسي به مهماني
3) كنار نام تو لنگر گرفت كشتي عشق/ بيا كه ياد تو آرامشي است طوفاني
4) طلوع مي كند آن آفتاب پنهاني / ز سمت مشرق جغرافياي عرفاني  

  2- ” آينه هاي ناگهان “ سروده ي كدام شاعر است

1) سلمان هراتي
2) ساعد باقري
3) قيصر امين پور
4) محمد علي معلم  

  نکته 109
سيد احمد هاتف اصفهاني شاعر دو ره ي افشاريان و زنديان است . ديوان او شامل قصايد ، غزليات ، مقطعات و رباعيات است ، او اشعاري هم به زبان عربي سروده و در غزل پيرو سعدي و حافظ بوده

1- عمده ي شهرت هاتف اصفهاني به واسطه ي .....اوست؟

1) تركيب بند عرفاني
2) ترجيع بند عرفاني
3) غزل عارفانه
4) اشعار عربي  

  2- هاتف اصفهاني در كدام بيت به معراج پيامبر اشاره دارد ؟

1) شود آسان ز عشق كاري چند كه بود نزد عقل بس دشوار
2) باريابي به محفلي كانجا جبرئيل امين ندارد بار
3) شمع جويي و آفتاب بلند روز بس روشن و تو در شب تار
4) تا به جايي رساندت كه يكي از جهان و جهانيان بيني  

  نکته 110
مثنوي معنوي مولوي :
1- 26 هزار بيت
2- شش دفتر
3- مشوق مولوي ” حسام الدين چلپي “

1- كداميك از آثار مولانا با بقيه متفاوت است ؟

1) فيه مافيه
2) مكاتيب
3) مثنوي معنوي
4) مجالس سبعه  

  2- مولانا در بيت زير از كدام آرايه استفاده نكرده است ؟ گر نبندي زين سخن تو حلق را
آتشي آيد بسوزد خلق را

1) كنايه
2) جناس
3) مجاز
4) ايهام  

  نکته 111
دكتر محمد ابراهيم باستاني پاريزي (1304) ، آثار = حماسه ي كوير – خاتون هفت قلعه – اژدهاي هفت سر – وادي هفتواد – هشت الهفت – پيغمبر دزدان – اقتصاد عصر صفوي – آسياي هفت سنگ

1- كتاب از ” پاريز تا پاريس “ نوشته ي دكتر باستاني پاريزي چه نوع نوشته اي است ؟

1) سفر نامه
2) حسب حال
3) زندگي نامه
4) اتوبيوگرافي  

  2- همه ي آثار از دكتر باستاني پاريزي است به جز .....

1) هشت الهفت
2) اژدهاي هفت سر
3) هفت پيكر
4) پيغمبر دزدان  

  نکته 112
الكساندر دوما : رمان نويس و نمايش نامه نويس مشهور فرانسوي قرن 19 – حجم آثار وي بيش از 300 كتاب است – آثار : سه تفنگدار – كنت مونت كريستو – لانه ي سياه رمان سه تفنگدار شرح قهرماني ها و جوان مردي هاي سه تن از تفنگداران لويي سيزدهم است

1- كنت مونت كريستو از آثار كدام رمان نويس و نمايش نامه نويس است ؟

1) الكساندر دوما
2) توماس كارلايل
3) فانون
4) هومر  

  2- ”سه تفنگدار“ از آثار چه كسي است ؟

1) آلن رنه لوساژ
2) الكساندردوما
3) جمال زاده
4) سيمين دانشور  

  نکته 113
فرخي يزدي : محمد ابراهيم فرخي يزدي (فوت 1318ه .ش ) از شعرا و آزادي خواهان مشهور دوره ي مشروطه ، وي مردي منتقد و بي باك بود

1- روزنامه طوفان را چه كسي منتشر كرد ؟

1) فرخي يزدي
2) ميرزاده ي عشقي
3) عارف قزويني
4) علي اسفندياري  

  2- ملك الشعراي بهار در شعر دماونديه ي دوم خود به زنداني شدن چه كسي اشاره دارد ؟

1) مسعود سعد
2) فرخي يزدي
3) آزادي خواهان
4) خاقاني

نکته 114
عبيد زاكاني : شاعر و نويسنده ي طنز پرداز قرن هشتم هجري وي اصلا از مردم قزوين بود آثار معروف او عبارتند از :
رساله ي دلگشا – اخلاق الاشراف و موش وگربه

1- عبيد زاكاني در كدام زمينه ي شعر غنايي هنرنمايي نكرده است ؟
1) هزل
2) هجو
3) طنز
4) مضامين عاشقانه

2- داستان ” موش و گربه “ از چه كسي است ؟
1) عبيد زاكاني
2) فخرالدين عراقي
3) سوزني سمرقندي
4) نصرالله منشي

نکته 115
جان اشتاين بك : نويسنده ي آمريكايي قرن بيستم كه در نوشته هاي خود حالات زندگي محرومان و رنج ديدگان را شرح داده است ، بي آنكه گفتارش ملال آور باشد آثارش
الف ) موش و آدم ها كه موضوع آن پايداري و مقاومت است
ب ) خوشه هاي خشم كه موضوع آن پايداري و مقاومت است و از رمان هاي مشهور قرن بيستم است
ج ) مراتع بهشتي

1- ” خوشه هاي خشم “ نوشته ي چه كسي است ؟
1) خوزوئه دوكاسترو
3) جان اشتاين بك
2) فرانتس فانون
4) الكساندردوما

2- موضوع كدام يك از اثار زير پايداري و مقاومت نيست ؟
1) خوشه هاي خشم
2) موش ها و آدم ها
3) سال پنجم الجزاير

نکته 116
ويليام سيدني پورتر معروف به ” اُ . هنري “ در سال 1862 در آمريكا به دنيا آمد و در سال 1910 درگذشت ، شهرت او بيش تر بخاطر داستان هاي كوتاه و احساساتي و نيمه واقع گرايانه ي اوست كه در آن ها به زندگي مردم طبقه پايين مي پردازد
آثار او عبارتند از :
قلب مغرب - آواز شهر – راه هاي سرنوشت – چرخ وفلك – اختيارات

1- نويسنده ي ” قلب مغرب “ كيست ؟
1) اُ . هنري
2) ويكتور هوگو
3) دكتر محمود صناعي
4) جلال رفيع

2- كدام گزينه از آثار ” اُ. هنري “ است ؟
1) راه هاي سرنوشت
2) ژيل بلاس
3) كنت مونت كريستو
4) كارگران دريا

نکته 117
ويكتور هوگو: مشهورترين شاعر رمانتيك قرن نوزدهم فرانسه است ، مردي آزاد منش و آزادي خواه و طرفدار جدي اصلاحات اجتماعي به نفع طبقات محروم بود
از ده سالگي به شعر گفتن پرداخت و در 25 سالگي شاعري سرشناس بود – مدتي نماينده مجلس قانون گذاري بود – آثار مهم او عبارتند از : بينوايان – گوژپشت نتردام – كارگران دريا – مردي كه مي خندد
كتاب بينوايان ماجراي مردم تيره روزي است كه با دشواري هاي زندگي روبرو بوده اند ، بزرگ ترين قهرمان كتاب بينوايان ” ژان والژان “ نام دارد كه 19 سال در زندان به سر برد

1- كدام كتاب از ويكتور هوگو نيست ؟
1) ژان والژان
2) كارگران دريا
3) گوژپشت نتردام
4) مردي كه مي خندد

2- ” بينوايان “ اثر كيست ؟
1) آندره ژيد
2) اُ. هنري
3) ويكتور هوگو
4) گوته

نکته 118
محمد حسين رهي معيري از غزل سرايان نامي معاصر ( 1347-1288) در سرودن غزل بيش تر از سعدي پيروي كرده است ، شيوايي و رواني سخن سعدي در سرو ده هاي رهي محسوس است
مجموعه اشعار رهي معيري به نام ” سايه ي عمر “ در زمان حياتش به چاپ رسيده است .

1- سراينده ي مجموعه ي اشعار به نام ” سايه عمر “ كيست ؟
1)هوشنگ ابتهاج
2) مهرداد اوستا
3) رهي معيري
4) بهجت تبريزي

2- در بيت زير از شعر” حديث جواني “ رهي معيري كدام آرايه بكار نرفته است ؟
اي سرو پاي بسته به آزادگي مناز
آزاده من كه از همه عالم بريده ام
1) تناقض
2) استعاره
3) كنايه
4) ايهام  

  نكته ها:
ادامه تاريخ ادبيات ، اجزاي فعل ، شناسه ، فعل از نظر زمان و...

  نکته 119
بزرگ علوي : از داستان نويسان معاصر از نخستين تحصيلكرده هاي ايراني در آلمان بود – از سال 1321 تا 1357 نوشته هاي او در ايران اجازه انتشار نيافت
آثار وي عبارتند از : چشم هايش – چمدان – ميرزا – سالاري ها و وورق پاره هاي زندان - داستان گيله مرد بزرگ علوي مدتها راهنماي عمل نويسندگان مبارز بود – تاثير داستان گيله مرد را بر كتاب رنجي كه مي بريم نوشته ي جلال آل احمد به طور آشكار مي بينيم

1- از داستان نويسان معاصر است ؟

1) دكتر شريعتي
2) بزرگ علوي
3) زرين كوب
4) محمدجعفر محجوب  

  2- تاثير كتاب ” گيله مرد “ از بزرگ علوي در كدام كتاب جلال آل احمد ديده مي شود ؟

1) روشنفكران
2) غرب زدگي
3) مدير مدرسه
4) از رنجي كه مي بريم  

  نکته 120
كليم ابوالفتوح عمر خيام :
فيلسوف ، رياضي دان ، منجم و شاعر ايراني قرن پنجم و ششم است و اشعاري به فارسي و عربي و كتاب هايي در رياضي دارد

1- بزرگترين سراينده ي رباعي چه كسي است؟

1) بيدل
2) عطار
3) خواجه عبداله انصاري
4) خيام  

  2- تقويم جلالي را چه كسي بوجود آورد ؟

1) ابوعلي سينا
2) خيام
3) جلال الدين ملك شاه
4) شش نفر از دربار ملك شاه  

  نکته 121
رابعه ي قزداري بلخي :
قرن چهارم معاصر سامانيان – پدر او اصلا عرب بود و در نواحي بلخ حكومت مي كرد

1- در كدام مصراع ” كه “ معادل اگر آمده است ؟

1) مكن كاري كه بر پا سنگت آيو
2) بس كه بپسنديد بايد ناپسند
3) عشق را خواهي كه تا پايان بري
4) كز كشيدن تنگ تر گردد كمند  

  2- مصراع :” زهر بايد خورد و انگاريد قند “ با كدام گزينه ارتباط معنايي دارد ؟

1) به اندوه آينده خود را مباز
2) بس كه بپسنديد بايد ناپسند
3) هم چو ني زهري و ترياقي كه ديد ؟
4) كوشش بسيار نامد سودمند  

  نکته 122
كشف المحجوب :
نثر عارفانه تاليف عالم عارف ابوالحسن علي بن عثمان هجويري غزنوي

1- كشف المحجوب اثر كيست ؟

1) رشيدالدين ميبدي
2) علي بن عثمان هجويري
3) قائم مقام فراهاني
4) عين القضاه همداني  

  2- كشف المحجوب به كدام قرن منسوب است ؟

1) پنجم
2) نهم
3) هفتم
4) ششم  

  نکته 123
غزل دولت يار حافظ :
ناظر به سر آمدن حكومت ستمگر و نارواي امير پير حسين در شيراز و به حكومت رسيدن شاه شيخ ابواسحاق اينجو است

1- با توجه به غزل دولت يارحافظ منظور از : ” ساقي كدام گزينه نيست ؟

1) معشوق
2) خود شاعر
3) واسطه ي فيض الهي
4) شاه ابواسحاق  

  2- منظور از اختر گذشتن در غزل دولت يار حافظ چيست ؟

1) به پايان آمدن نيكبختي ها
2) مساعد شدن كار
3) گذشت زمان
4) از دست رفتن آرزوها  

  نکته 124
محمدرضا حكيمي : عمده ي نوشته هاي او در زمينه ي مسايل ديني و اعتقادي است و از مشهورترين آثار او مي توان از : ادبيات و تعهد در اسلام – در فجر ساحل – بيدارگران اقاليم قبله – تفسير آفتاب – حماسه ي غدير – الحياه نام برد

1- منظور از ” ديشب و امشب “ در نوشته ي سپيده آشنا چيست ؟

1) عاشورا – شام غريبان
2) تاسوعا – عاشورا
3) عاشورا – تاسوعا
4) شام غريبان – عاشورا  

  2- ” تهجد “ يعني :

1) جهاد كردن
2) تلاش كردن
3) شب زنده داري
4) هجوم آوردن  

  نکته 125
ايرج ميرزا :
(متوفا به سال 1304ه . ش ) شاعري است با زباني چالاك و بياني گرم و زنده و پوينده كه از گفتارر ساده ي روزانه ي مردم و تعبيرات آن ها به شيوه اي هنرمندانه بهره جسته است ، قطعه قلب مادر از اوست

1- قطعه ي ” قلب مادر “ ايرج ترجمه ي قطعه ي .....

1) آلماني است
2) روسي است
3) فرانسوي است
4) آمريكايي است  

  2- قطعه ي ” قلب مادر “ ايرج ميرزا در چه قالبي سروده شده است ؟

1) مثنوي
2) غزل
3) قطعه
4) مثنوي

نکته 126
اجزاي فعل :
1- بن ( بخش ثابت هر فعل )
2- شناسه ( نشانه شخص است ) َم ، ي ، َد ،يم ، يد ، َند

1- بن مضارع هاي سه مصدر ” مانستن ، شايستن ، توختن “ به ترتيب كدامند ؟
1) مان – شاي – توز
2)مانا-شايا-توخ
3) مانندباش-شاياباش-تاز
4) مانش – شايس – تازا

2- در كدام فعل حروف ين مضارع آن در بن ماضي وجود ندارد ؟
1) سوزاندم
2) ريختم
3) جهيدم
4) مي گويم

نکته 127
هر گاه از مصدر براي دوم شخص مفرد فعل امر بسازيم و آنگاه پيشوند ” ب “ را حذف كنيم بن مضارع به دست مي آيد .
رسيدن ------برس ---------------رس

1- بن مضارع مطرح شده در برابر كدام كلمه نادرست است ؟
1) بخشودن = بخش
2) سفتن = سنب
3) گسيختن = گسل
4) هشتن = هل

2- بن مضارع كدام مصدر نادرست است ؟
1) بودن = باش
2) آمدن = آ
3) هليدن = هليد
4) هشتن = هل

نکته 128
شناسه همان نهاد اجباري جمله است و گاهي ممكن است به قرينه حذف شود و زماني ممكن است تمام فعل حذف گردد .

1- در كدام گزينه شناسه ي فعل حذف نشده است؟
1) آب برداشتم و گرد تشنگان مي گشت
2) كبوتران اضطرابي كردند و هريك خود را مي كوشيد
3) كبوتران دام بركندند و سرخويش گرفت
4) او موشي است از دوستان من بگويم تا بندها ببرد

2- در بيت :
” بگفتا گر خرامي در سرايش
بگفت اندازم اين سر زير پايش“
بخش حذف شده چه ويژگي اي دارد ؟
1) يك جمله ي توضيحي
2) يك جمله ي عاطفي
3) يك جمله ي پرسشي
4) نهاد جمله هاي دوم و سوم بيت است

نکته 129
فعل از نظر زمان به سه دسته تقسيم مي شود :
1-ماضي
2- مضارع
3- آينده

1- فعل عبارت ” يك شب تامّل ايام گذشته مي كردم “ چيست ؟
1) مي كردم و ماضي
2) مي كردم و مضارع
3) گذشته مي كردم و ماضي
4) تامل مي كردم وماضي

2- فعلي است كه وقوع آن در زمان حال قطعي باشد :
1) مضارع التزامي
2) ماضي مستمر
3) فعل امر
4) مضارع اخباري

نکته 130
ماضي ساده : بر واقع شدن كاري يا روي دادن حالتي در گذشته ( دور يا نزديك ) دلالت مي كند به بيان ديگر عملي در گذشته انجام يافته و تمام شده است :
طرز ساختن = بن ماضي + شناسه

1- نوع فعل در جمله ي ” حاجتش برآوردم “ چيست ؟
1) ماضي ساده
2) مضارع اخباري
3) ماضي نقلي
4) مضارع التزامي

2- جاي خالي را با كدام گزينه مي توان كامل كرد ؟
........... شناسه ندارد و ظاهرا با بن ماضي يكسان است
1) سوم شخص مفرد ماضي ساده
2) سوم شخص مفرد مضارع اخباري
3) سوم شخص ممفرد مضارع التزامي
4) سوم شخص مفرد مضارع مستمر  

  نكته ها:
ساختمان افعال

  نکته 143
ساختمان مضارع التزامي به صورت زير است :
جزء پيشين ”ب“ + بن مضارع + شناسه

1- در عبارت زير به ترتيب چند مضارع اخباري و چند مضارع التزامي آمده است ؟ ” نداني و نداني كه نداني و نخواهي كه بداني كه نداني “

1) 2 ، 4
2) 4 ، 2
3) 5 ، 1
4) 1 ، 5  

  2- عبارت :” در اين تو را چند مزد باشد . به خشم گفت :
نبخشيدم ونبخشم كه وي را اميرالمومنين به من داده است “ جمله ي اول داراي چه نوع فعل است ؟

1) مضارع التزامي
2) مضارع اخباري
3) ماضي ساده
4) ماضي نقلي  

  نکته 144
در شعر و نثر گاهي حرف ” ب“ بر سر فعل مضارع التزامي و ” مي “ بر سر فعل مضارع اخباري نمي آيد اما در معني عملا مي توان ”ب“و”مي“ را بر سر فعل افزود.

1- زمان فعل ها در مصراع :
” اگر در باغ عشق آيي همه فرّاش دل يابي “ به ترتيب كدام است

1) مضارع اخباري – مضارع التزامي
2) مضارع التزامي – مضارع اخباري
3) مضارع اخباري – مضارع اخباري
4) مضارع التزامي – مضارع التزامي  

  2- زمان فعل ها در بيت زير به ترتيب چيست ؟
عشق چون آيد برد هوش دل فرزانه را
دزد دانا مي كشد اول چراغ خانه را

1) اخباري – اخباري – اخباري
2) التزامي – اخباري – اخباري
3) التزامي – اخباري – التزامي
4) اخباري – التزامي – اخباري  

  نکته 145
جز دو ساخت ” ماضي و مضارع التزامي “ ساخت ساير زمان هاي فعل از وجه اخباري است ولي ” مضارع التزامي و ماضي التزامي “ براي وجه التزامي به كار مي رود .

1- كدام گزينه مشخصه هاي فعل ” مي خنديد“ را نشان مي دهد ؟

1) مضارع اخباري دوم شخص جمع – وجه خبري
2) ماضي ساده دوم شخص مفرد – وجه التزامي
3) ماضي مستمر دوم شخص مفرد – وجه التزامي
4) ماضي مستمر دوم شخص جمع – وجه خبري  

  2- وجه كدام فعل با بقيه متفاوت است ؟

1) اميدوارم كه ما را فراموش نكرده باشد
2) شايد از خطاي شما چشم بپوشد
3) پرويز در امتحان ورودي موفق شد
4) كاش پرويز در امتحان ورودي موفق بشود  

  نکته 146
در فارسي امروز هر فعلي را مي توان با آوردن تكواژ ” ن“ منفي كرد فقط زمان هاي مستمر صورت منفي ندارند و براي منفي ساختن آن ها از معادل هاي غير مستمر استفاده مي شود.

1- براي منفي كردن ماضي مستمر از ماضي ...... و براي منفي كـردن مضارع مستـمر از مضارع ..... استـفاده مي كنيم .

1) استمراري – التزامي
2) استمراري – اخباري
3) ساده – اخباري
4) ساده – التزامي  

  2- كدام يك از فعل هاي زير صورت منفي ندارند؟

1) داشتم مي خواندم
2) مي خوانم
3) خوانده ام
4) خوانده باشد  

  نکته 147
فعل از نظر اجزاي تشكيل دهنده ( ساختمان ) بر سه نوع است :
1- ساده
2- پيشوندي
3- مركب

1- كدام فعل مركب نيست ؟

1) طعنه مي زند
2) تنه مي زند
3) نق مي زند
4) چانه مي زند  

  2- كدام گزينه فعل مركب است ؟

1) غذا خورد
2) سرما خورد
3) آب خورد
4) ميوه خورد  

  نکته 148
اگر پيش از فعل ساده يا پيشوندي يك يا چند تكواژ آزاد يا مستقل بيايد و با آن تركيب شود كلمه ي حاصل ، فعل مركب است .

1- در كدام گزينه فعل مركب وجود ندارد ؟

1) كاوبه تائيد نظر حل معما مي كرد
2) تا به تحقيق مرا منزل و ره ننمايي
3) سال ها دل طلب جام جم از ما مي كرد
4) طي اين مرحله بي همرهي خضر مكن  

  2- كدام يك از افعال زير فعل مركب نيست ؟

1) خشمگين شد
2) دوست داشت
3) دل بست
4) ايمان آورد  

  نکته 149
اگر به اول فعل هاي ساده ” وند “ افزوده شود اين فعل ها به فعل پيشوندي تبديل مي شوند مثل : آمد === برآمد ، درآمد ، باز آمد

1- كدام فعل پيشوندي است ؟

1) شركت دادند
2) آورد
3) روي داد
4) بر مي دارم  

  2- در كدام گزينه پيشوند ” بر “ هيچ معناي تازه اي به فعل ساده آن نمي افزايد ؟

1) برافتاد
2) برخاست
3) برانداخت
4) برنشست

نکته 150
آوردن حرف نشانه ي ” را“ بين دو جزء فعل مركب از نظر نگارشي نادرست است . ضمنا اين حرف بايد دقيقا بعد از مفعول بيايد نه بعد از جمله ي معرّفي كننده ي مفعول .

1- كاربرد ” را“ در ميان كدام دو جزء جايز نيست
1) پيچ خورد
2) نان خورد
3) آب خورد
4) ميوه خورد

2- در كدام گزينه حرف ” را“ كاربردي نادرست دارد ؟
1) حتي آن را مرادف بي نيازي مي شمرد
2) نام را باز ستانيم از ابر
3) كفشي كه خريده بودي را پسنديدم
4) آسمانش را گرفته تنگ در آغوش

نکته 151
حرف ”را“ هميشه نشانه ي مفعول نيست ،گاهي مي تواند حرف اضافه و گاهي فكّ اضافه باشد.

1- حرف ” را“ در كدام گزينه كاربردي متفاوت دارد ؟
1) او را مطوّقه گفتندي
2) سه خليفت را خدمت كرد
3) وحي آمد كه اين يگانه را بگوييد
4) چنان كاري كه خود را كشتن در پيش داريم

2- ” را “ در مصراع :” اين راه را نهايت صورت كجا توان بست “ چه كاربردي دارد ؟
1) فك ّ اضافه
2) صوت
3) حرف اضافه
4) حرف ربط

نکته 152
چنانچه حرف ” را“ بين مضاف و مضاف اليه تفكيك ايجاد كند فكّ اضافه است .

1- در مصراع :” جانا روا نباشد خونريز را حمايت “ كاربرد ”را“ چيست ؟
1) نشانه ي مفعول
2) حرف اضافه
3) فك ّاضافه
4) حرف ربط

2- ” را“ در بيت زير داراي چه كاربردي است ؟
”سرانجام گفت ايمن از هردوان
نگردد مرا دل نه روشن روان “
1) فكّ اضافه
2) حرف اضافه
3) نشانه ي مفعول
4) حرف ربط

نکته 153
فعل از جهت ويژگي گذر به سه دسته تقسيم مي شود :
1- ناگذرا
2-گذرا
3-دووجهي

1- كدام يك از افعال زير ناگذر است ؟
1) لرزيد
2)افكند
3) انداخت
4) بخشيد

2- فعل كدام گزينه دو وجهي نيست ؟
1) گسست
2) شكست
3) ريخت
4) دوخت

نکته 154
به فعل هايـي كه معنـي آن هـا با نهاد كـامل است ” ناگذر“ و به فعل ها يي كه علاوه بر نهاد به جزء يا اجــزاي ديگري نياز دارند ” گذرا “ مي گويند .

1- در كدام گزينه يك جمله ي دوجزئي با فعل ” ناگذر“ مشاهده مي شود ؟
1) مشركان بت ها را مي پرستيدند
2) رضا كتاب جغرافي خوانده است
3) آن ها مرا مي شناسند
4) دوستان ما خواهند آمد

2- كدام فعل به صورت نادرست به ”گذرا“ تبديل شده است ؟
1) ترسيد= ترساند
2) چسبيد=چسباند
3) رست = روياند
4) جوشيد=جوشاند  

  نكته ها:
افعال گذرا به متمم و گذرا به مفعول ، افعال معلوم ومجهول ، حذف فعل و...

  نکته 155
اگر به فعل هاي ” گذرا به متمم “ و ”گذرا به مفعول “ تكواژ ”ان“ بيفزاييم تبديل به فعل هاي گذرا به ”مفعول ومتمم “ مي شوند يعني جمله ي چهارجزئي با مفعول ومتمم را مي سازند

1- كدام يك از فعل هاي زير علاوه بر مفعول نياز به متمم دارد ؟

1) خراشيدن
2) جويدن
3) ستودن
4) چسباندن  

  2- با افزودن تكواژ ”ان“ از كدام مصدر نمي توان گذراي سببي ساخت ؟

1) دانستن
2) ترسيدن
3) گذشتن
4) رهيدن  

  نکته 156
فعل معلوم فعلي است كه فاعل آن معلوم و مشخص باشد و فعل مجهول فعلي است كه فاعل آن مشخص نيست و ما آن را به مفعول جمله نسبت مي دهيم .

1- كدام فعل مجهول است ؟

1) خواهم برد
2) رفته بوديد
3) برده خواهد شد
4) تشريف فرما شدند  

  2- در هر گزينه به جز گزينه ي .......يك فعل مجهول هست .

1) دوخته شده است
2) آسوده شد
3) داشت خوانده مي شد
4) نوشته مي شود  

  نکته 157
طرز مجهول كردن فعل معلوم :
بن ماضي + ه + صيغه اي از خانواده ي ” شدن“ كه عينا شبيه فعل مورد نظر باشد .

1- ” آموخته مي شود “ مجهول كدام گزينه است؟

1) آموخت
2) مي آموخت
3) مي آموزد
4) بياموزد  

  2- كدام گزينه ماضي مجهول است ؟

1) خوانده باشد
2) خوانده مي شود
3) خوانده آمده است
4) خوانده بشود  

  نکته 158
اگر بخواهيم جمله اي را كه داراي فعل معلوم است به صورت مجهول درآوريم ابتدا فعل را متناسب با مفعول ، مجهول مي كنيم و آنگاه نهاد يا فاعل را حذف مي نماييم .

1- مجهول جمله ي ” دبير ورزش آنها را به تماشاي مسابقه خواهد آورد “ كدام است ؟

1) آورده خواهند شد
2) آورده شدند
3) آورده مي شوند
4) آورده خواهد شد  

  2- مجهول جمله ي ” رضا آن كتاب را از روي ميز بر مي دارد “ كدام است ؟ آن كتاب ازروي ميز...........

1) برداشته شد
2) برداشته مي شود
3) برداشته مي شد
4) برداشته شده است  

  نکته 159
فعل مجهول فقط از فعل هاي گذرا به مفعول ساخته مي شود و فعل هاي ناگذر مجهول نمي شوند .

1- كدام يك از فعل هاي زير مجهول نمي شود ؟

1) دوخت
2) مي ديد
3) آموخت
4) مي آمد  

  2- صورت مجهول فعل ” افتاد“ در كدام گزينه آمده است ؟

1) افتاده شد
2) افتاده مي شد
3) انداخته شد  

  نکته 160
فعل معين (=كمكي ) فعلي است كه براي صرف فعل اصلي به كار مي رود .

1- در كدام گزينه فعل معين به كار رفته است ؟

1) آرزو دارم كه همه با اسلام راستين آشنا شوند
2) خلق و خوي ناپسند را رها كنيد
3) دارم از پيش دوست مي آيم
4) هر چه نپايد دلبستگي را نشايد  

  2- در كدام گزينه ” فعل معين “ هست ؟

1) تا باز كه او را بكشد آن كه تو را كشت
2) تا كس نكند رنجه به دركوفتنت مشت
3) چون تيغ به دست آري مردم نتوان كشت
4) حيران شدوبگرفت به دندان سر انگشت  

  نکته 161
چنانچه يكي از افعال خانواده ي ” شايستن ، بايستن ، توانستن و يارستن “ با مصدر مرخّم يا مصدر كامل بيايند وجه مصدري را مي سازند در متون گذشته به اين افعال ” شبه معين “ مي گفتند

1- در كدام گزينه فعل كمكي ” وجه مصدري “ را ساخته است ؟

1) پايداري و استقامت ميخ /شايد ار عبرت بشر گردد
2) سپهر آيينه ي عدل است شايد /كه هر چه از توبيند وانمايد
3) صد ملك دل به نيم نظر مي توان خريد /خوبان در اين معامله تقصير مي كنند
4) گربه اقليم عشق روي آري /همه آفاق گلستان بيني  

  2- همه ي فعل هاي ماضي به جز ماضي ..... فعل معين يا كمكي دارند ؟

1) استمراري
2) التزامي
3) مستمر
4) نقلي

نکته 162
چنانچه ماضي ساده قطعي بودن عملي را در زمان حال يا آينده نزديك نشان دهد به آن مضارع يا مستقبل محقّق الوقوع مي گويند .

1- با توجه به عبارت :” اگر شفاعت تو رد كند قضا كار خود بكرد و هيچ در مان نيست “ زمان فعل جمله ي ” قضا كار خود بكرد “ چيست ؟
1) ماضي بعيد
2) مضارع التزامي
3) ماضي ساده
4)مستقبل محقّق الوقوع

2- در كدام گزينه مستقبل محقّق الوقوع وجود دارد ؟
1) باران مي باريد اما افق داشت روشن مي شد
2) نه اين طور نميشه بلند ميشي و واميستي
3) تفنگ را بنداز رو زمين ،تكون بخوري مردي
4) اين اسكناس را مي گيري و زود مي روي

نکته 163
فعل هايي مثل :” كُناد ، دهاد ، مريزاد و ....“ كه در كتاب درسي شما آمده اند فعل دعايي به حساب مي آيند .

1- كدام فعل دعايي نيست ؟
1) زشت باديد
2) خدايتان بميراناد
3) پدرشان را مزد دهاد
4) آنان را ايستانيد

2- در كدام گزينه فعل دعايي وجود دارد ؟
1) مردي را ديد به انواع فسق و فجور موجود چنان كه انگشت نماي شده بود
2) آن كس شيخ را گفت : خدايت در بهشت كناد
3) در نيشابور به محله اي فرو مي شد جمع متصوفه بيش از صدوپنجاه كس بازو به هم
4) شيخ نعره اي بزد وگفت :راست باز وپاك باز و امير باش

نکته 164
اگر حـذف فعل بـه دليل تـكرار و بـراي پـرهيز از تكرار صورت گيرد آن را ” حذف به قرينه ي لفظي “
مي گويند اما اگر شنونده يا خواننده از سياق سخن به بخش حذف شده پي ببرد ” حذف به قرينه معنوي “ است .

1- در بيت زير چند فعل به قرينه ي معنوي حذف شده است ؟
” چرخ ار چه رفيع خاك پايت
عقل ار چه بزرگ طفل راهت “
1) سه فعل
2) دو فعل
3) چهار فعل
4) يك فعل

2- فعل كمكي در كدام گزينه به قرينه ي لفظي حذف شده است ؟
1) به نام او كه نام او راحت روح است و پيغام او مفتاح فتوح
2) فصلي خواهم نبشت و پس به سر قصه شد
3) تو مو بيني و مجنون پيچش مو
4) به خدا كه گر بميرم كه دل از تو برنگيرم

نکته 165
زماني مي توان فعل را حذف كرد كه مشابه قسمت حذف شده در فعل جمله مجاور ديده شود در غير اين صورت حذف نادرست است .

1- كدام گزينه به ويرايش نياز ندارد ؟
1) آل بويه بغداد را فتح كرده و خليفه را بركنار و پسرش را به جاي او گماردند
2) كليات لايحه بودجه در جلسه ي امروز مجلس مطرح و بررسي شد
3) گزارشات رسيده را بررسي و يادداشت كردم
4) همه ي نامه ها در جلسه ي شوراي دبيران مطرح و به تصويب رسيد

2- در كدام گزينه حذف به صورت نادرست انجام شده است ؟
1) آن ها حركت كردند و مانيز به دنبالشان
2) هواپيما فرود و مسافران را پياده كرد
3) صبح زود رسيديم و آنها زودتر
4) شهرميان دشت گسترده بود پر از دار و درخت

نکته 166
حذف نهاد جدا :
نهاد جمله هاي هم پايه و ناهم پايه ي اول شخص و دوم شخص را هميشه مي توان به قرينه ي نهاد پيوسته حذف كرد مگر آن كه وابسته يا بدل همراه باشد يا تاكيدي در كار باشد .

1- حذف نهاد جدا ، در عبارت :” ما دانش آموزان كلاس سوم دبيرستان ، تقاضا مي كنيم كتاب هاي تازه اي براي كتابخانه تهيه كنيد “ به چه دليل ممكن نيست ؟
1) همراه بودن با بدل
2) عدم مطابقت با نهاد اجباري
3) همراه بودن با مضاف اليه
4) عدم مطابقت با قاعده ي واجي

2- حذف نهاد جدا در عبارت :” استاد فيزيك ، دانشگاه تهران در همايش بين المللي سخن راني كرد “ به چه دليل ممكن نيست ؟
1) همراه بودن با صفت
2) همراه بودن با مضاف اليه
3) همراه بودن با بدل
4) مطابقت نداشتن نهاد با فعل  

  نكته ها:
فعلهاي اسنادي و گروههاي اسمي

  نکته 167
درفعل هاي اسنادي بايد به معني و مفهوم افعال دقت داشته باشيم .

1- در مصراع: ” جانم ملول گشت ز فرعون و ظلم او “ چه نوع فعل ماضي است ؟

1) استمراري
2) التزامي
3) ساده
4) نقلي  

  2- ” نيست “ در كدام گزينه فعل اسنادي نيست ؟

1) كار تباه كردي و گفتي تباه نيست
2) ميدان همت جهان خوابگاه نيست
3) يغماگراست چون تو كسي پادشاه نيست
4) يك مرد رزمجوي تورا درسپاه نيست  

  نکته 168
درفعل هاي ساده بن مضارع يك تكواژ است

1- كدام فعل مركب نيست؟

1) دوست داشت
2) ايمان آورد
3) غذا خورد
4) حل كرد  

  2- كدام فعل ساده نيست؟

1) سخن گفت
2) نگاه كرد
3) ناراحت شد
4) خشمگين شد  

  نکته 169
در فعل هاي مستمر افعــال خانــواده ي ” داشتن “ و در فعل هاي ماضي نقلي افعال معين ( ام ،اي،است،ايم،ايد،اند) وجود دارد .

1- ” داشت نوشته مي شد “ چه نوع فعل ماضي است ؟

1) مستمر
2) استمراري
3) التزامي
4) بعيد  

  2- در كدام گزينه فعل ماضي نقلي وجود ندارد ؟

1) چه فرهاد ها مرده در كوهها/ چه حلاج ها رفته بر دارها
2) به خون خود آغشته ورفته اند/ چه گل هاي رنگين به جويبارها
3) مهين مهرورزان كه آزاده اند/ بريزند از دام جان تارها
4) همي گويم و گفته ام بارها / بود كيش من مهر دلدارها  

  نکته 170
بعضي از فعل ها برخلاف قاعده گذرا مي شوند .

1- همه ي گزينه هاي زير خلاف قاعده گذرا مي شوند به جز گزينه ي .....

1) افتادن
2) ترسيدن
3) آمدن
4) رفتن  

  2- شكل گذراي كدام گزينه با بقيه تفاوت دارد ؟

1) جهيدن
2) چكيدن
3) نشستن
4) پريدن  

  نکته 171
” تا“ هميشه حرف ربط و حرف اضافه نيست گاهي ممكن است ” صوت “ واقع شود .

1- در مصراع :” تا بر سر سبزه تا به خواري ننهي “ كدام كلمه را مي توان معادل ” زنهار و مواظب باش “ دانست ؟

1) تا
2) به
3) سر
4) بر  

  2- كلمه هاي كدام گزينه نام آوا هستند ؟

1) آه – واي
2) هان – زنهار
3) خرت خرت – شرشر
4) آفرين – احسنت  

  نکته 172
صوت كلمه اي است كه بدون نياز به فعل بيان كننده ي غرض گوينده يا نويسنده است .
1- در همه ي گزينه ها به جز گزينه ي ..... ” صوت “ به كاررفته است .

1) آه دست پسرم يافت خراش
2) بگفت ار من كنم در وي نگاهي
3) فريب جهان را مخور زينهار
4) هان اي عزيز فصل جواني بهوش باش  

  2- كدام كلمه اگر در عبارتي به كار رود در حكم فعل است و يك شبه جمله به حساب مي آيد؟

1) كاشكي
2) زينهار
3) قطعا
4) شايد  

  نکته 173
فعل مجهول از ” صفت مفعولي “+افعال خانواده ي ” شدن “ ساخته مي شود .
1- از مصدر ” كشيدن “ ماضي بعيد مجهول دوم شخص جمع كدام گزينه است ؟

1) كشيده شده ايد
2) كشيده مي شويد
3) كشيده شده بوديد
4) كشيده شده بودند  

  2- ” ديده شده باشند “ چه نوع فعل است ؟

1) ماضي التزامي
2) ماضي بعيد
3) ماضي التزامي مجهول
4) ماضي ساده

نکته 174
گاهي در ماضي استمراري بجاي جزء پيشين ” مي يا همي“ ي “ در آخر فعل مي آيد .

1- در عبارت :” آواز دادم غلامي را كه به من نزديك او بودي به هر وقت “ فعل جمله ي دوم چه زماني است ؟
1) ماضي استمراري
2) ماضي ساده
3) ماضي نقلي
4) ماضي بعيد

2- ” رزمندگان جبهه ي حق جان فشانده اند “ ، ”جان فشانده اند “ چه فعلي است ؟
1) ماضي ساده
2) ماضي نقلي
3) ماضي بعيد
4) ماضي مستمر

نکته 175
گاهي ممكن است در يك عبارت يا يك مصراع چند فعل ماضي يا مضارع قرار گيرد .
1- شعر : ” مي تراود مهتاب ،مي درخشد شب تاب / مانده پاي آبله از راه دراز / بردم دهكده مردي تنها “ كدام فعل ماضي را دارد ؟
1) نقلي
2) ساده
3) استمراري
4) التزامي

2- كدام گزينه جمله ي دو جزئي بدون فعل نيست ؟
1) سيگار كشيدن ممنوع
2) زندگي يعني تلاش
3) مرحمت شما زياد
4) عيدتان مبارك

نکته 176
فعل ممكن است داراي مفاهيم گوناگوني باشد.
1- از ”گشت “ در مصراع : ” گرتونباشي يار من ، گشت خراب كار من “ كدام مفهوم بر مي آيد؟
1) مي گرديد
2) مي گردد
3) مي گشت
4) بگردد

2- فعل كدام گزينه دو وجهي نيست ؟
1) گسست
2) شكست
3) ريخت
4) دوخت

نکته 177
هر گروه اسمي از يك اسم به عنوان هسته تشكيل شده و ممكن است يك يا چند وابسته داشته باشد كه وجود هسته الزامي و وجود وابسته يا وابسته ها اختياري است .

1- در بيت زير چند اسم آمده است ؟
به اميد آنكه شايد برسد به خاك پايت
چه پيام ها سپردم همه سوز دل صبا را
1) هفت
2)هشت
3) نه
4) ده

2- در عبارت : ”به هر چهاردانش آموز شركت كننده در اردو يك اتاق مي دادند “ كدام گزينه هسته ي گروه اسمي است ؟
1) چهار
2) اردو
3) دانش آموز 4
) شركت كننده

نکته 178
اسم از جهت ويژگي شمار به سه دسته تقسيم مي شود :
1- مفرد
2-جمع
3-اسم جمع
1- اگر اسمي نشانه ي جمع نداشته باشد اما مفهوم جمع را برساند و بر يك مجموعه دلالت كند در اصطلاح دستوري چه نام دارد ؟
1) جمع
2) جمع مكسر
3) اسم جنس
4) اسم جمع

2- كدام اسم مفرد است ؟
1) لشكر
2) طايفه
3) كاروان
4) ورزشگاه

نکته 179
براي نشان دادن تعداد بيش از يكي ، از وابسته‌هاي پسين (= نشانه هاي جمع ) استفاده مي‌ شود .

1- كدام نوع اسم است كه دو وابسته ي پسين ( نشانه هاي جمع و ” ي “ نكره ) را نمي پذيرد ؟
1) مفرد
2) مشتق
3) جمع
4) خاص

2- كدام گزينه جمع است ؟
1) ملّت
2) گله
3) ايل
4) سپاهيان

نکته 180
نشانه هاي جمع به ترتيب كثرت استعمال عبارتند از :
1- ها
2-ان
3- ات ( جات )
4- ين
5- ون

1- كدام نشانه ي جمع تقريبا براي تمام كلمات حتي واژه هاي دخيل به كار مي رود ؟
1) ان
2) ات
3) ون
4) ها

2- كلماتي كه به مصوت بلند ” ا “ و ” و “ ختم مي شوند كدام نشانه ي جمع را مي گيرند ؟
1) گان
2) ات
3) جات
4) يان  

  نكته ها:
اسامي جمع ، اسم معرفه و نكره ، اسم عام وخاص ، اسم مركب ومشتق و...

  نکته 181
در كلماتي مثل ” روحانيون و انقلابيّون “ پسوند جمع مفهوم تشكّل و تجمّع را مي رساند و در كلماتي مثل ” بيچارگان ، درماندگان “ هنگام جمع بستن ” ه “ حذف مي شود و به جاي آن ”گ “ ميانجي مي آيد .

1- كدام يك از نشانه هاي جمع كاربرداندكي دارد و بيش تر مفهوم ” تشكل و تجمع “ را مي رساند ؟

1) ون
2) ين
3) ات
4) ان  

  2- كلماتي كه به ( ه / ـه) ختم مي شوند كدام نشانه ي جمع را مي گيرند ؟

1) يان
2) گان
3) ون
4) ين  

  نکته 182
پسوند ”ان “ هميشه نشانه ي جمع نيست .

1- كدام پسوند ساختمان كلمات به مفهوم فاعلي ، زمان و مكان به كار رفته است ؟

1) ان
2) دان
3) ستان
4) ار  

  2- پسوند ”ان “ در كدام گزينه با بقيه متفاوت است؟

1) گيلان – گرگان
2) خندان – گريان
3) لرزان – شتابان
4) سوزان – لرزان  

  نکته 183
اسم يا شناس ( = معرفه ) است يا ناشناس (=نكره ) و يا اسم جنس

1- اسمي كه نه نكره باشد و نه معرفه چه اسمي است؟

1) خاص
2) عام
3) اسم جمع
4) جنس  

  2- اسم جنسي كه مضاف اليه آن شناس باشد چه اسمي به حساب مي آيد ؟

1) معرفه
2) نكره
3) جنس
4) خاص  

  نکته 184
اسم مي تواند عام يا خاص باشد .

1- كدام اسم است كه تمام وابسته هاي پيشين و پسين اسم را مي پذيرد ؟

1) خاص
2) عام
3) شناس
4) ناشناس  

  2- كدام يك از اسم ها اگر جمع بسته شوند مفهوم ” تشبيه و تاكيد “ را مي رسانند ؟

1) خاص
2) عام
3) اسم جمع
4) اسم ناشناس  

  نکته 185
اسم از جهت ويژگي ساخت يعني اجزاي تشكيل دهنده به چهار نوع تقسيم مي شود :
1- ساده
2- مركب
3- مشتق
4-مشتق – مركب

1- اسمي است كه يك جزء آن معناي مستقل ندارد؟

1) مركب
2) ساده
3) مشتق
4) خاص  

  2- كدام گزينه از وند هاي حرفي است و اسم مشتق نمي سازد ؟

1) ار
2) بان
3) چه
4) ها  

  نکته 186
اسم ساده اسمي است كه فقط از يك جزء يعني يك تكواژ آزاد يا مستقل تشكيل شده است مثل : سياوش ، شمشاد و .....

1- كدام گزينه اسم ساده است ؟

1) پندار
2) كوشش
3) مويه
4) حنابندان  

  2- اسم ساده كدام است ؟

1) چَرا
2) شنا
3) يارا
4) گنجا  

  نکته 187
اسم مركب اسمي است كه از دو يا چند تكواژ آزاد يا مستقل ساخته مي شود در ساختمان اسم مركب هيچ وندي وجود ندارد مثل : لاك پشت ، خط كش

1- كدام گزينه اسم مركب است ؟

1) گلزار
2) گلگون
3) گلفام
4) گلريز  

  2- ساخت كدام اسم مركب با بقيه متفاوت است ؟

1) سياه سرفه
2) نوروز
3) دست برد
4) پنج شنبه

نکته 188
اسم مشتق اسمي است كه از يك تكواژ آزاد يا مستقل و حداقل يك وند كه معناي مستقلي ندارد ساخته مي شود مثل : پوشه ، خوبي

1- در همه ي گزينه ها به جز گزينه ي ......اسم مشتق ديده مي شود .
1) ديوار
2) كشتار
3) رفتار
4) گفتار

2- نسبت كدام گزينه مانند ” خند و خنده “ است ؟
1) دست ،دسته
2) مال ، ماله
3) موي ، مويه
4) كوب ، كوبه

نکته 189
اسم ” مشتق – مركب “ اسمي است كه ويژگي هاي ” مشتق – مركب “ را با هم داشته باشد مثل: سه گوشه – كشت و كشتار و...

1- كدام اسم ” مشتق – مركب “ از نظر ساخت با بقيه تفاوت دارد ؟
1) پرس وجو
2) خريد وفروش
3) زدوبند
4) گفت و گو

2- كدام گزينه با بقيه تفاوت دارد ؟
1) رفت و آمد
2) گفت وگو
3) جست و جو
4) شست و شو

نکته 190
وابسته هاي اسم به دو دسته تقسيم مي شوند :
1- وابسته هاي پيشين
2- وابسته هاي پسين

1- كدام گزينه وابسته ي پيشين نيست ؟
1) صفت مبهم
2) صفت اشاره
3) صفت شمارشي اصلي
4) صفت بياني

2- كدام گزينه از وابسته هاي پسين اسم نيست ؟
1) صفت تعجبي
2) مضاف اليه
3) ي نكره
4) صفت شمارشي ترتيبي با پسوند ُم

نکته 191
چنانچه پس از كلمات ” اين ، آن ، همين ، همان ، چنين ، چنان “ اسم بيايد صفت اشاره هستند .
1- در بيت زير چند صفت اشاره آمده است ؟
” به پاس هر وجب خاكي از اين ملك
چه بسيار است آن سرها كه رفته “
1) دو
2) يك
3) سه
4) صفت اشاره نيامده

2- با توجه به بيت زير كدام گزينه نادرست است ؟
” همين جا صلح كن با ما چه لازم
كه در محشر ز ما شرمنده باشي “
1) همين = صفت اشاره
2) بيت سه جمله است
3) شرمنده = مسند
4) همين = ضمير اشاره

نکته 192
چنانچه پس از كلمات اشاره مكثي داشته باشيم ضمير اشاره به حساب مي آيند نه صفت اشاره
1- با توجه به بيت : ” محتسب مستي به ره ديد و گريبانش گرفت مست گفت اي دوست اين پيراهن است افسار نيست “ كدام گزينه نادرست است ؟
1) بيت شش جمله است
2) ” اين “ صفت اشاره است
3) ” اين “ ضمير اشاره است
4) ” دوست “ مناداست

2- در بيت :
بس دراز است اين حديث خواجه گو
تا چه شد احوال آن مرد نكو
” اين و آن “ چه نوع كلمه اي است ؟
1) ” اين “ ضمير اشاره – ”آن “ صفت اشاره
2) ”اين“ صفت اشاره – ”آن“ ضمير اشاره
3) هر دو ضميرند
4) هر دو صفت اند

نکته 193
چنانچه ” اين و آن “ با هم بكار روند و مرجع مشخصي نداشته باشند ضمير مبهم هستند و صفت يا ضمير اشاره به حساب نمي آيند .
1- با توجه به بيت زير كلمات ” اين و آن “ چه نوع كلماتي هستند ؟
“اندرون توست آن طوطي نهان
عكس او را ديده تو براين و آن“
1) ضمير اشاره
2) صفت اشاره
3) ضمير مبهم
4) ”آن“ صفت اشاره و ”اين “ ضمير اشاره

2- با توجه به بيت زير كدام گزينه نادرست است ؟
دلا تا كي در اين زندان فريب اين وآن بيني
يكي زين چاه ظلماني برون شو تا جهان بيني
1) ” دل “ مناداست
2) ”اين “ صفت اشاره است
3) ” اين و آن “ ضمير اشاره هستند
4) ” زندان “ استعاره از دنيا ست

نکته 194
چنانچه پس از كلمات ” چه ، چگونه ، كدام ، كدامين ، چند ، چندم ، چندمين “ اسم بيايد صفت پرسشي هستند .
1- كدام يك از صفات پرسشي زير به صورت” پسين “ به كار مي رود ؟
1) چند
2) چندم
3) چگونه
4) كدام

2- در كدام گزينه صفت پرسشي نيامده است ؟
1) كدام سرو به بالاي دوست مانند است؟
2) متحيّرم چه نامم شه ملك لافتي را؟
3) قضيه از چه راهي بايد تعقيب شود ؟
4) كدام دانه فرو رفت در زمين كه نرست ؟

نکته 195
دو كلمه ي ” چه و عجب “ با مفهوم تعجب اگر پس از آن ها اسم بيايد ، صفت تعجبي هستند
1- با توجه به بيت زير كدام گزينه نادرست است ؟
زمستي بر سر هر قطعه زين خاك
خداداند چه افسرها كه رفته

1) هر=صفت مبهم
2) اين = صفت اشاره
3) چه = صفت تعجبي
4) چه = ضمير تعجبي

2- در كدام گزينه ”چه“ صفت تعجبي نيست ؟
1) چه فرهاد ها مرده در كوهها
2) چه حلاج ها رفته بر دارها
3) چه خيال ها گذر كرد وگذر نكرد خوابي
4)ديدي دلا كه آخر پيري و زهدو علم / با من چه كرد ديده ي معشوقه باز من